27-11-2021 | Blog
De acute coronasituatie in de ziekenhuizen baart anesthesiologen enorme zorgen. Volgens de nieuwste cijfers zijn er komende maandag 1222 IC-bedden bezet, waarmee de maximale IC-capaciteit al heel snel in zicht komt. Wij steunen het kabinet in het nemen van strengere maatregelen, maar vragen om nu ook met urgentie te kijken naar het opschalen van het aantal PACU-bedden in Nederland en de creatie van een flexibele schil rond de acute zorgas.
Anesthesiologen werken op de gehele acute as in het ziekenhuis. En daar zien wij het misgaan: op de Eerste Hulp, in de operatiekamers en op de IC’s. De doorstroom stokt en we zitten midden in een zorginfarct.
Ondanks de enorme aanslag die er in de afgelopen periode op ons is gepleegd, nemen wij weer onze verantwoordelijkheid om de OK’s af te schalen en de IC’s op te schalen. Het doet vreselijk veel pijn om weer verder in de reguliere zorg te moeten ingrijpen, want wij willen mensen behandelen en er is inmiddels een stuwmeer van 200.000 operaties aan inhaalzorg ontstaan. Patiënten die tussen hoop en vrees leven om dat zij een oncologische operatie moeten ondergaan, een nieuwe heup nodig hebben of noodgedwongen wachten op een zware hartoperatie. Maar we kunnen op dit moment niet de zorg leveren, die we eigenlijk zouden willen, omdat de instroom en de doorstroom volledige vastlopen. De enige manier om dit vlot te trekken is ervoor te zorgen dat de instroom stopt.
Langere termijn is nu
Tegelijkertijd voelt dit om nog een reden onbevredigend. Ondanks dat we nu in het begin van de zesde golf zitten, is er nog weinig zicht op structurele oplossingen. Dat heeft deels te maken met het veelal gemaakte onderscheid tussen (deel)oplossingen op een korte en een langere termijn. Maar in een pandemie is het verschil tussen die twee veel minder absoluut en is het ten onrechte dat oplossingen met een bepaalde aanlooptijd nu geen urgentie krijgen. De opbouw van de recent door het kabinet aangekondigde Nationale Zorgreserve kost ook anderhalf jaar, maar dat bleek geen reden om er niet mee te starten. Als we nu beginnen met het aanpakken van de problemen van morgen zijn we straks beter voorbereid. Zeker nu duidelijk wordt dat Covid19 een realiteit is waarmee we moeten leven.
Hiervoor zijn aanpassingen nodig. Ziekenhuizen moeten hun PACU-bedden nog steeds zelf betalen, omdat er geen verzekeringstarief bestaat. Om deze reden zijn er pas honderd PACU-bedden in Nederland, terwijl deze bedden intensieve zorg en monitoring kunnen bieden aan patiënten die net een zware operatie hebben ondergaan en 24-48 uur blijven liggen. Deze zorg kan ook worden aangeboden op een IC, maar is passender op een PACU.
Door het aantal PACU-bedden structureel op te hogen naar 350/450 is het al dan niet doorgaan van operaties niet langer afhankelijk van de beschikbaarheid van een IC-bed. Met het uitbreiden van het aantal PACU-bedden kunnen de IC-opnames met 35% worden teruggedrongen. Bovendien zijn op deze afdeling veel minder verpleegkundigen nodig dan op een IC en biedt het werk meer afwisseling en een andere dynamiek. Daarmee kan de PACU een bijdrage leveren aan de duurzame inzetbaarheid van personeel.
Door het versneld introduceren van een verzekeringstarief voor de PACU (of het opzetten van een al dan niet tijdelijke, alternatieve financieringsconstructie) kan het kabinet met een nu te nemen maatregel voor structurele verlichting zorgen. Uitbreiding van het aantal PACU-bedden verloopt gefaseerd, maar al op korte termijn kan worden gestart met de eerste uitbreidingen, met name in grote en middelgrote ziekenhuizen die nog geen PACU-afdeling hebben. Tegelijkertijd zullen we voor bredere uitrol moet investeren in het opleiden van PACU-verpleegkundigen (1 jaar opleidingstijd).
Flexibele schil
Een tweede traject dat direct kan worden gestart, is de creatie van een flexibele schil rond de acute zorgas. Hiervoor moet personeel breder worden opgeleid. Eilanddokters bieden geen bufferruimte, flexibel inzetbaar personeel doet dat wel. En dat is cruciaal omdat we niet weten wat een volgende pandemie brengt. Juist breed opgeleide zorgmedewerkers, zoals anesthesiologen, maakten in de afgelopen periode het opschalen van IC’s en het vervoer van Corona-patiënten mogelijk.
Al met al: strengere maatregelen, zeker. Maar wel met een bredere blik. De toekomst is nu.