Duurzaamheid binnen de anesthesiologie gaat over de toekomstbestendigheid van het vak. Over de ambitie om zowel de anesthesioloog als de anesthesiologische patiënt zo lang mogelijk gezond te houden. De NVA heeft in 2024 hierin belangrijke stappen gezet.
Voor de anesthesioloog betekent het dat we inzetten op het waarborgen van werkplezier en loopbaanperspectief om op die manier duurzame inzetbaarheid te realiseren. Recente onderzoeksresultaten laten zien hoe veelzijdigheid en een goede werk/privé-balans bijdragen aan een sterke betrokkenheid van het vak. Met initiatieven vanuit de I’M SAFE-werkgroep blijft de NVA zich inzetten voor duurzaam inzetbare anesthesiologen.
Klimaatverandering brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Dankzij een subsidie hebben we de CO₂-uitstoot van anesthesiedampen aanzienlijk verminderd, en dragen zo bij aan bij aan een gezondere leefomgeving.
Uit de resultaten blijkt dat anesthesiologen trots zijn op hun vak want meer dan 95% ervaart een sterke betrokkenheid. Dit blijkt uit de tweejaarlijkse loopbaanmonitor Medisch Specialisten die vorig jaar uitkwam. Een belangrijk inzicht uit het onderzoek is de voorkeur voor combinatiefuncties, waarbij anesthesiologen werkzaamheden op de operatiekamer combineren met taken op de intensive care en binnen de pijngeneeskunde. Dit blijkt een essentieel aspect van werkplezier en vakinhoudelijke uitdaging. De NVA blijft zich inzetten om de diversiteit binnen het vak te benadrukken en ondersteunen, met als doel de duurzame inzetbaarheid van anesthesiologen te waarborgen.
Balans en werkplezier als aandachtspunt
De I’M SAFE werkgroep van de NVA organiseerde in 2024 regelmatig refereeravonden in ziekenhuizen in het hele land. Tijdens deze avonden kwamen onder meer het verbeteren van werkomstandigheden en het bevorderen van de gezondheid en veiligheid van anesthesiologen aan bod. Anesthesiologen kregen hiermee de gelegenheid om inzicht te krijgen in uitdagingen op de werkvloer, zoals fysieke belasting en mentale druk.
Zo werden er tijdens deze avonden praktijkvoorbeelden en oplossingsgerichte strategieën gedeeld die anesthesiologen ondersteunen bij het duurzaam en effectief functioneren. Centraal staan onderwerpen zoals het verminderen van administratieve lasten, het optimaliseren van dienstenroosters en het bevorderen van herstel en rust.
Vanaf het moment dat we eind 2022 een subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ontvingen om de CO₂-uitstoot van anesthesiedampen terug te dringen zijn we flink aan de slag gegaan. Er liepen gelijktijdig meerdere projecten naast elkaar om de doelstelling van minder uitstoot in twee en een half jaar te behalen.
En met resultaat! In de laatste uitgave van het NTVA verwijst Jasper Kampman (onderzoeker en anesthesioloog in opleiding) naar de resultaten van de enquête die laten zien dat in Nederland de CO2-voetafdruk die wordt veroorzaakt door de uitstoot van inhalatieanesthetica, de afgelopen jaren fors is afgenomen. Deze positieve bevindingen lijken momenteel vrij uniek voor de Nederlandse situatie vergeleken met andere Europese landen. Ook in de politiek blijven onze inspanningen niet onopgemerkt. In een update aan de Tweede Kamer over de voortgang van het onderzoek schrijft de minister dat het initiatief, ondersteund door de NVA, heeft geleid tot een aanzienlijke daling van het gebruik van deze gassen in UMC's en wordt beschouwd als een succesvol voorbeeld van hoe deze gassen kunnen worden teruggedrongen door samenwerking vanuit de zorg. Ook verwijst de minister naar de module over narcosedampen dat onderdeel is van de nieuwe Leidraad Perioperatieve Zorg.
Het subsidieproject is inmiddels succesvol afgerond, maar het is belangrijk om het huidige positieve momentum vast te houden en verder te ontwikkelen. Steeds meer anesthesiologen zetten zich in om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Om hen daarbij te helpen, hebben we een handig ezelsbruggetje ontwikkeld: goed I-D. Oftewel: Intraveneus als het kan, Damp als het moet. Daarnaast is er een voorbeeldprotocol beschikbaar gesteld, zodat leden dit eenvoudig kunnen implementeren in hun eigen ziekenhuis. Om het protocol op een leuke manier onder aandacht te brengen is er tijdens de Anesthesiogendagen een photobooth geplaatst.
Tijdens kwaliteitsvisitaties wordt de naleving van dit protocol beoordeeld. Hoewel er nog geen specifieke norm is vastgesteld, blijft dit een belangrijk aandachtspunt voor verdere verbetering van duurzame anesthesie.