VPRO Gids: Zonder narcose

Bij kennis de snijtafel op – het kán, maar is het ook verstandig en hygiënisch?

De Amerikaanse Derrick heeft ‘man boobs’, een verschijnsel dat kan ontstaan door een onbalans in de hormoonspiegels. Hij krijgt ze niet weggetraind, maar een operatieve ingreep onder narcose ziet de fitte vijftiger absoluut niet zitten. Daarom schakelt hij de hulp in van plastisch chirurg Dr. Meegan Gruber, gespecialiseerd in opereren zonder narcose.

De driedelige tlc-serie Awake Surgery – let op: sterke maag vereist – volgt een reeks van Grubers patiënten, onder wie Derrick. De kijker ziet hem liggen op de operatietafel. Wakker en opgewekt. Gruber heeft hem plaatselijk verdoofd en haar assistent leidt het brein van de patiënt af door op een ander deel van zijn lichaam te kloppen. Onderwijl verdwijnt een grote liposuctienaald in Derricks borst. Zijn vrouw kijkt mee, net als zijn moeder, met wie Derrick aan het beeldbellen is. Even later worden grote stukken overtollige huid weggesneden. Er wordt gegrapt. De sfeer is gemoedelijk.

‘Ongeveer een kwart van mijn patiënten wordt zonder narcose geopereerd,’ licht anesthesioloog Markus Klimek toe, werkzaam in het Erasmus mc en gespecialiseerd in ‘wakkere’ hersenoperaties. ‘Dat heeft dan een medische reden, bijvoorbeeld omdat er kans op verlamming is. Wakkere operaties voeren wij niet uit omdat het interessant of leuk is. Overigens kun je een heleboel operaties uit- voeren met een plaatselijke verdoving, maar de criteria blijven: is het wenselijk? Technisch mogelijk? En is het veilig, verstandig en hygiënisch – zeker als er ook familie aanwezig is?’ Een borstafzuiging is een urenlange, intensieve operatie. De kans op pijn is wel degelijk aanwezig, zo beaamt ook de Amerikaanse plastisch chirurg Jonathan Zelken, die ook ‘wakkere’ plastische operaties uitvoert.

‘Overigens is de “afleidingstruc” in principe correct,’ vervolgt Klimek. ‘Hersenen hebben een beperkte bandbreedte. Daarom kun je bijvoorbeeld de benen van patiënten aanraken om de pijn in de arm minder voelbaar te maken. Ik betwijfel trouwens of er hier plastisch chirurgen zijn die dergelijke wakkere operaties uitvoeren. Het draait in Amerikaanse privéklinieken om marketing. Je moet een beetje gek of opvallend zijn. De meeste Nederlandse patiënten willen ‘gewoon’ een chirurg die opereert en een anesthesioloog die hun veiligheid voor, tijdens en na de operatie waarborgt.’

 

Dit artikel is geschreven door Radha Ramdhan en verscheen in de VPRO Gids (2023, 10e editie).