Nieuwe IVM-rapportage opioïden: langdurig gebruik blijft hardnekkig hoog

08-10-2025 | Persberichten

UTRECHT, 8 oktober 2025 - Uit de vandaag verschenen themarapportage Opioïden 2025 blijkt dat 34,6% van de gebruikers van sterkwerkende opioïden deze middelen langer dan drie maanden gebruikt, met alle risico’s van dien. Ondanks de ernstige risico’s die hieraan kleven, blijven deze cijfers hardnekkig hoog. De Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) waarschuwt dat deze cijfers niet op zichzelf staan, en wijst op een dieperliggend probleem: de ruim 3,5 miljoen Nederlanders die leven met chronische pijn.

Opioïden: noodzakelijk maar risicovol
Opioïden zijn onmisbaar bij de behandeling van (acute) pijn en pijn bij kanker, maar aan langdurig gebruik kleven ernstige gezondheidsrisico's: patiënten kunnen een verslaving ontwikkeling, niet meer deelnemen aan het dagelijks leven en ernstige bijwerkingen ervaren zoals ademhalingsdepressie en in het uiterste geval zelfs vroegtijdig komen te overlijden. Omdat ruim 34,6% van de gebruikers deze middelen langer dan drie maanden blijft gebruiken, lopen grote groepen Nederlanders deze risico’s.

Achterliggende problematiek: pijnzorg onder druk
Volgens de NVA laat het IVM-rapport zien dat de hoge en langdurige opioïdengebruik niet op zichzelf staan. Het is vooral een symptoom van een dieper probleem: de chronische pijnzorg die onder druk staat. Inmiddels leven meer dan 3,5 miljoen Nederlanders - bijna 1 op de 4 volwassenen - met chronische pijn. Voor deze grote groep zijn de behandelopties vaak beperkt en ontbreekt het aan voldoende kennis en capaciteit in de zorg. Zolang chronische pijn onvoldoende wordt aangepakt, blijft de afhankelijkheid van opioïden bestaan en verslechtert de kwaliteit van leven voor miljoenen patiënten. 

Oproep
De NVA onderschrijft de conclusies van het IVM en roept op tot een brede maatschappelijke én politieke aanpak:

  • Zet pijnzorg hoger op de agenda om een Nederlandse opioïdencrisis te voorkomen, een VWS actieagenda 2.0; Vóór de coronapandemie stond de opioïdenproblematiek hoog op de gezondheidsagenda. Toenmalig minister Bruins pleitte al voor het vergroten van kennis en bewustzijn over de risico’s van opioïden. Sindsdien is de aandacht verschoven, terwijl het aantal gebruikers weer is toegenomen.
  • Investeer in onderzoek naar pijn, opioïden en alternatieve behandelingen, bijvoorbeeld om erachter te komen of de typen opioïden verschillen in risico op verslaving. 
  • Geef pijnzorg meer aandacht in opleidingen en nascholing van zorgprofessionals.
  • Vergroot bewustwording bij patiënten en publiek: bij ieder startrecept duidelijke afspraken over duur, afbouw en alternatieven.

Meer informatie

De NVA werkt al jaren aan verantwoord gebruik van opioïden, onder andere met richtlijnmodules, “Verstandige Keuzes” en de podcast De Pijngrens. 

Bekijk fragment RTL-nieuws

Lees ook: Pijnepidemie: 1 op de 4 Nederlanders heeft chronische pijn